پزشک خانواده در کهگیلویه و بویراحمد؛ درمان منظم، هزینه کمتر

خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها- نسیم راوند: طرح پزشک خانواده از جمله برنامه‌های کلان نظام سلامت کشور است که هدف اصلی آن، دسترسی عادلانه مردم به خدمات بهداشتی و درمان و کاهش پرداخت‌های مستقیم از جیب خانوارهاست.

این طرح با ایجاد زنجیره‌ای منسجم میان پزشک خانواده، مراکز سلامت و نظام ارجاع تخصصی، تلاش دارد مراقبت از سلامت را از سطح پیشگیری آغاز کرده و تا درمان تخصصی ادامه دهد.

کهگیلویه و بویراحمد پایلوت اجرای طرح پزشک خانواده

این طرح برای نخستین بار در سال ۱۳۸۳ آغاز شد، در دولت‌های اخیر با رویکردی جدید و تمرکز بر نظام ارجاع الکترونیک در شهرهای بالای ۲۰ هزار نفر جمعیت در حال اجرا است و این بار استان کهگیلویه و بویراحمد به عنوان یکی از استان‌های پایلوت اجرای این طرح معرفی شده است.

در استان‌هایی مانند کهگیلویه و بویراحمد که بخش قابل توجهی از جمعیت در مناطق روستایی و پراکنده زندگی می‌کنند، اجرای این طرح اهمیت دوچندان دارد، فاصله جغرافیایی روستاها با مراکز درمانی، هزینه‌های بالای مراجعه، و کمبود متخصصان برخی حوزه‌ها باعث شده بود ساکنان این مناطق با چالش‌های جدی در روند درمان مواجه شوند و استقرار پزشک خانواده در این مناطق می‌تواند شکاف موجود میان مناطق شهری و روستایی را تا حد زیادی کاهش دهد و سلامت را به درِ خانه‌های مردم نزدیک کند.

‌

یکی از نقاط قوت این برنامه، توجه ویژه به زیرساخت‌های الکترونیک نظام ارجاع است، موضوعی که ضمن کاهش مراجعات غیرضروری و ازدحام در مراکز تخصصی، امکان پیگیری دقیق پرونده سلامت هر فرد را فراهم می‌سازد.

در روستاهای محروم که پیش‌تر داده‌های سلامت یا پرونده‌های مراقبتی منظم وجود نداشت، این رویکرد می‌تواند پایه‌گذار تحولی واقعی در نحوه مدیریت خدمات بهداشت و درمان باشد.

از سوی دیگر، حضور تیم سلامت شامل پزشک، ماما، پرستار و مراقب سلامت در قالب واحدهای خانواده‌محور، موجب افزایش اعتماد عمومی به نظام سلامت می‌شود زیرا مردم با چهره‌ای آشنا و ثابت روبه‌رو هستند و مراقبت‌ها از حالت مقطعی خارج می‌شود.

در مناطق کمتر برخوردار همین ارتباط انسانی و مستمر میان خانواده و تیم سلامت می‌تواند نقش مهمی در ارتقای فرهنگ بهداشت عمومی، واکسیناسیون، مراقبت از مادران و کودکان و کاهش بیماری‌های مزمن ایفا کند.

در مجموع، اجرای پایلوت طرح پزشک خانواده در کهگیلویه و بویراحمد نه تنها یک اقدام مدیریتی در حوزه سلامت، بلکه حرکتی راهبردی برای تحقق عدالت اجتماعی است، حرکتی که اگر با تأمین منابع پایدار و آموزش عمومی همراه شود، می‌تواند الگوی موفقی برای سایر استان‌های کشور باشد و بخشی از محرومیت تاریخی مناطق دوردست را کاهش دهد.

تقویت نظام ارجاع و مراقبت فعال سلامت از اهداف طرح پزشک خانواده

رئیس دانشگاه علوم پزشکی کهگیلویه و بویراحمد در گفت و گو با خبرنگار مهر با اشاره به انتخاب استان به عنوان پایلوت طرح پزشک خانواده گفت: برای اجرای موفق این برنامه، همراهی وزارت بهداشت ضروری است.

سیده رقیه پناهی هدف از اجرای این طرح را تقویت نظام ارجاع و مراقبت فعال سلامت دانست و اظهار کرد: نظام شبکه بهداشت زمینه‌ساز اجرای طرح است و این موضوع پذیرش اجتماعی برنامه را تسهیل می‌کند.

وی افزود: در طرح پزشک خانواده، یک تیم سلامت متشکل از پزشک، پرستار، ماما و مراقب سلامت تشکیل و سلامت افراد تحت پوشش را به‌صورت فعال مدیریت می‌کند تا در صورت نیاز بیمار، روند ارجاع از پایگاه تا کلینیک تخصصی و سپس بیمارستان به شکل منظم و الکترونیکی انجام شود.

کاهش هزینه‌ها و عدالت در سلامت

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی کهگیلویه و بویراحمد هم با اشاره به مزایای طرح پزشک خانواده گفت: این طرح موجب کاهش پرداخت‌های غیرضروری مردم و توزیع عادلانه خدمات سلامت بر اساس نیازها می‌شود.

مسلم شرفی افزود: با قرار گرفتن در مسیر ارجاع، مردم خدمات درمانی ضروری و مطابق با شیوه نامه‌های حرفه‌ای دریافت خواهند کرد و پرداخت‌های اضافی حذف خواهد شد.

به‌گفته وی، کهگیلویه و بویراحمد با جمعیت تحت پوشش ۷۹۱ هزار نفر، دارای ۸۰ مرکز بهداشتی فعال است که از این تعداد، ۵۴ مرکز روستایی و ۱۹ مرکز شهری و روستایی در قالب برنامه پزشک خانواده فعالیت دارند و ۱۲ مرکز نیز به‌صورت شبانه‌روزی خدمات ارائه می‌دهند.

پایان سرگردانی بیماران با نظام ارجاع الکترونیک

رئیس مرکز بهداشت استان با اشاره به اهمیت نظام ارجاع، گفت: در الگوی جدید، نوبت بیماران در همان سطح اول گرفته می‌شود و فرآیند ارجاع کاملاً مشخص است و به این ترتیب سرگردانی بیماران در مراحل درمان از بین می‌رود.

وی همچنین از پرداخت سرانه به پزشکان به منظور افزایش انگیزه و پایش فعال سلامت جامعه خبر داد و افزود: این نظام باعث بهبود مراقبت، ارتقای پاسخگویی و کنترل هزینه‌ها خواهد شد.

زیرساخت و چالش‌های اجرایی

معاون سیاسی و امنیتی استانداری کهگیلویه و بویراحمد هم در گفت و گو با خبرنگار مهر اجرای موفق طرح پزشک خانواده را منوط به فراهم شدن زیرساخت‌های لازم دانست و گفت: اگر زیرساخت‌ها، خانه‌های بهداشت و نیروی انسانی کافی فراهم نشود، اجرای طرح عملاً با مشکل مواجه خواهد شد.

فتاح محمدی افزود: شناسایی دقیق نیازهای استان، تأمین پزشک، تیم سلامت و توسعه فیزیکی مراکز بهداشتی از گام‌های ابتدایی اجرای موفق طرح است.
همکاری دستگاه‌ها و چشم‌انداز آینده

وی با اشاره به جایگاه طرح در اسناد بالادستی، تاکید کرد: استقرار کامل نظام ارجاع الکترونیک در برنامه‌های پنجم، ششم و هفتم توسعه به عنوان یک وظیفه ملی تصریح شده است.

معاون سیاسی و امنیتی استانداری کهگیلویه و بویراحمد از امضای تفاهم‌نامه همکاری استان با وزارت کشور خبر داد و افزود: ستاد اجرایی طرح با حضور استاندار، رئیس دانشگاه علوم پزشکی و دستگاه‌های مختلف از جمله صدا و سیما، بیمه‌ها و اداره کل ارتباطات و فناوری اطلاعات تشکیل شده است.

به گفته وی، اجرای کامل طرح در بلندمدت موجب ارتقای کیفیت خدمات، تقویت نقش پیشگیری و کاهش بار درمانی نظام سلامت خواهد شد.

طرح پزشک خانواده در کهگیلویه و بویراحمد با رویکرد عدالت‌محور و مبتنی بر نظارت هوشمند در سلامت، می‌تواند گام مؤثری در کاهش هزینه‌های درمان، بهبود دسترسی مردم به خدمات و ایجاد اطمینان در نظام ارجاع کشور باشد.